Σάββατο 5 Δεκεμβρίου 2020

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΔΡΑΓΟΥΜΗ ΠΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

 

Ο Φίλιππος Δραγούμης ήταν γιος του Στέφανου Δραγούμη και της Ελίζας Κοντογιαννάκη. Ήταν το 11ο παιδί της πολύτεκνης οικογένειας.

Το όνομα Δραγούμης είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία της Καστοριάς. Με καταγωγή από το Βογατσικό, και κατοικία στην Αθήνα, η οικογένεια του Στέφανου Δραγούμη διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική ζωή της Ελλάδας προσφέροντας στον  τόπο τον πρωθυπουργό Ίωνα και βουλευτή Μακεδονίας τον Φίλιππο.

Εικόνα: ο Φίλιππος Δραγούμης

Ο Φίλιππος σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αργότερα αναγορεύτηκε διδάκτωρ. Μετά το πέρας των βαλκανικών πολέμων εισήλθε στο διπλωματικό σώα, απ’ όπου και παραιτήθηκε όταν ο αδελφός του Ίωνας του ζήτησε να συνδράμει ενεργά στην πολιτική ζωή της χώρας. Έτσι, στις βουλευτικές εκλογές του Νοέμβρη 1920 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής της Μακεδονίας, και με πεδίο δράσης κυρίως την Καστοριά και την Φλώρινα. Η επανεκλογή του έλαβε χώρα αρκετές φορές και μία από αυτές ήταν το 1926- 1928.

Κατά την διάρκεια περιοδείας του στην εκλογική του περιφέρεια, επισκέφτηκε πολλά μέρη της Καστοριάς που τα χαρακτήρισε πανέμορφα- ως καλλιτεχνική και ρομαντική φύση που ήταν. Παρόλη την έντονη κινητικότητά του, ποτέ δεν ξεχνούσε τη μητέρα του και της έγραφε πολύ συχνά από τα μέρη ου επισκεπτόταν. Έτσι, συνέταξε και την παρακάτω επιστολή περιγράφοντας με γλαφυρές λέξεις τις εικόνες που έβλεπε.



Η επιστολή, λέει τα εξής:

"Καστοριά, Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 1927

Αγαπητή μου μητερούλα,

Δεν σου έγραψα τόσες ημέρες, γιατί δεν

έμεινα καθόλου ήσυχος εις ένα μέρος. Στη Θεσσαλονίκη στάθηκα μιάμιση μέρα, επίσης και στην Καστοριά. Από και ξεκίνησα και πήγα στο Βογατσικό, όπου έμεινα ένα μερόνυχτο και γύρισα στην Χρούπιστα να κοιμηθώ τη νύχτα για να κινήσω το πρωί για μιας εβδομάδας περιοδεία στην περιφέρεια του Βουρβουτσκού. Η περιφέρεια αυτή ανήκει καθεαυτό στην Ήπειρο, αφού τα νερά της χύνονται στην Αδριατική κι όχι στο Αιγαίο, μα την έχουν διοικητικά προσαρτημένη στο νομό Φλωρίνης κι όχι στων Γιαννίνων, γιατί δεν έχει καθόλου δρόμους ή έρχεται ευκολότερο στους κατοίκους να πηγαίνουν στην Χρούπιστα και στο Νεστράμι, παρά στην Κόνιτσα.  Αλλά αν φτιάξουν δρόμον θα είναι συμφερώτερο γι’ αυτούς να μείνουν εν τη Μακεδονία προασαρτημένοι γιατί το εμπόριο είναι πιο ανεπτυγμένο εδώ. Λοιπόν από την Χρούπιστα κίνησα μ’ έναν αγωγιάτη και δυο... την Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου κι ανέβηκα προς τη Λάγκα ακολουθώντας μια μακρειά ποταμιά ανάμεσα σε βουνά κατάφυτα και δασωμένα. Στη Λάγκα (που έχει ύψος πάνω από χίλια μέτρα) έμεινα μια νύχτα. Το πρωί με βροχή και ομίχλη πέρασα την οροσειρά του Γράμμου που χωρίζει τη Μακεδονία από την Ήπειρο, ανεβαίνοντας μέσα σε πυκνότατον δάσος οξυάς. Προς την ηπειρωτική πλαγιά είχε απέραντο δάσος ωραιότατων πεύκων και ολίγων ελάτων. Τα πεύκα αυτά είναι διαφορετικά από τα της Αττικής. Μοιάζουν περισσότερο σ’ έλατα. Τα βουνά στην περιφέρεια αυτή είναι πολύ απότομα και βαθιά αυλακωμένα από χαράδρες και υψώνουν προς όλες τις διευθύνσεις κορυφογραμμές υψηλές. Μ’ όλη την φετινή ξηρασίαν τα ποτάμια έχουν άφθονο νερό. Το βράδυ στο βάθος ενός χωνιού ηύραμε το Βουρβουτσκό. Τα σπίτια στα εδώ χωριά είναι πέτρινα κι έχουν σταχτειές πλάκες αντί κεραμίδια. Οι κάτοικοι ζουν από την εκμετάλλευσιν των δασών, την κτηνοτροφίαν και λιγότερο από την καλλιέργεια. Ξενιτεύονται όμως πολλοί. Αν υπήρχε συγκοινωνία θα μπορούσαν αν καλλιεργήσουν οπωροφόρα, οι μηλιές, οι αχλαδιές, οι κορομηλιές, οι καρυδιές, οι καστανιές και πλήθος άλλα οπωροφόρα φυτρώνουν άγρια. Την άλλη μέρα το μεσημέρι κίνησα για την Σλάτινα. Μας έπιασε βροχή στο δάσος και μπήκαμε σ’ ένα παρεκκλήσι. Η Σλάτινα είναι ψηλά χτισμένη σε μία ράχη μ’ ανοιχτή θέα πάνω σε βαθύτατην χαράδρα. Καθώς, κατά τη δύση του ήλιου, καθόμασταν και θαυμάζαμε τα δασωμένα βουνά, πέρασε με βιάση μαύρη θύελλα. Μούσκεψε η γη κι έξαφνα από το αντικρινό βουνό ψηλά, αποσπάσθηκε ένας βράχος μεγάλος κι εκύλησε με παρατεταμένο βρόντο κάτω στην χαράδρα. Την άλλη μέρα ακολουθήσαμε την χαράδρα προς τα πάνω και περάσαμε από τα χωριά Βύσαντσκο και Μιροσλάβιτσα. Όλη η περιφέρεια αυτή κατοικείται από ελληνόγλωσσους. Η Μιροσλάβιτσα όμως από μουσουλμάνους Αλβανούς. Είναι μικρό και φτωχό χωριό. Μας φιλοξένησε το μεσημέρι με πολλή ευγένεια ένας αγάς Κασσέμ ονομαζόμενος. Έπειτα, ξαναπεράσαμε την πυκνοδασωμένη οροσειρά την μεταξύ Ηπείρου και Μακεδονίας (σ’ άλλο σημείο παρά προχθές) και ακολουθώντας ποτάμια φτάσαμε στην.... όπου κοιμηθήκαμε τη νύχτα. Το πρωί έπιασε βροχή ίσαμε το μεσημέρι και μόνο τότε μπορέσαμε να κινήσουμε. Ανεβήκαμε ένα βουνό δασωμένο με οξυές, φτελιές, λεπτοκαρυές, πεύκα, κρανιές και πέσαμε σ’ άλλη ποταμιά, στον Αλιάκμονα και φθάσαμε στα σύνορα της Αλβανίας, όπου κοντά είναιτο χωριό Γενόβενη. Μείναμε εκεί τη νύχτα και το πρωί ανεβήκαμε άλλο βουνό δασωμένο και το μεσημέρι φθάσαμε στο Νεστράμι, μεγάλο χωριό, σ’ απόσταση πέντε έξι ωρών από την Καστοριά. Από κει ο Αλιάκμονας βγαίνει από τις χαράδρες και περνά τ’ οροπέδιο της Καστοριάς. Την άλλη μέρα, Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου κινήσαμε για την Καστοριά περνώντας από τα χωριά Γκάλιστα, που έχει ωραιότατην βυζαντινή εκκλησία, Ζελερκόσδι, Τσάκονι, Ζέλεπι και Ίσρλιμπι.

Έμεινα πάλι μια μέρα στην Καστοριά και την Τρίτη κίνησα για τα Κορέστεια γιατί οι Φλωρινιώτες μου είχαν γράψει να τους πάρω, στη Σιάτιστα για το μνημοσυνο του Παύλου. Ήλθαν κάμποσοι Καστοριανοί μαζί μου ..... στον Απόσκεπο, και το βράδυ, αφού περάσαμε την κοιλάδα των Κορεστείων, δηλαδή τα χωριά Δρενοβένη, Τσερνόλιστα, Μποσδίβιστα μείναμε στο Κονομπλάτι. Μας έπιασε βροχή δυο τρεις φορές. Την επομένη όμως και περάσαμε στη Σιάτιστα ήταν έκτακτος καιρός. Ο μητροπολίτης Φλωρίνης ελειτούργησε και στη εκκλησία κι ύστερα ετέλεσε μνημόσυνο στο κενοτάφιο μέσα στη ρεματιά. Είχαν έλθει οι υποδιοικητές Καστοριάς, ο δήμαρχος Φλωρίνης, ο διευθυντής της χωροφυλακής Φλωρίνης, αποσπάσματα χωροφυλακής ή πεζικού και έφιπποι οι περισσότεροι εκάμαμεν αρκετά επιβλέπαμε την πομπή. Να πεις της Νάτας πως ο Πόρτας έκαμεν συνεννόηση για την αγορά του σπιτιού όπου σκοτώθηκε ο Παύλος. Γυρίσαμε αυθημερόν (προχθές βράδυ) στην Καστοριά. Αύριο φεύγω για τη Θεσσαλονίκη να υποδεχθώ τη θεία Μαρίκα την Κυριακή το πρωί.

Σας φιλώ όλους.... καθώς και το Νίκο και την Αλεξάνδρα.

Σε σφίγγω στην αγκαλιά μου μανούλα μου

Φίλιππος"

Μέσα σ' όλες τις υποχρεώσεις του, δεν ξεχνούσε τη μητέρα του όπως και τα υπόλοιπα αδέλφια του.

* Η εστίαση εδώ γίνεται στην επιστολή του Φιλίππου που αναφέρεται σε χωριά της Καστοριάς- όχι στο πρόσωπο του ( εξ ου και η επιφανειακή αναφορά στον βίο του)

Πηγές:

Προσωπικό αρχείο

Διαδίκτυο: https://el.metapedia.org

                    https://el.wikipedia.org



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου