Παρατίθεται το Δελτίο της Εμποροπανήγυρης Άργους Ορεστικού όπως εγγράφεται στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας

ΕΘΝΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

ΑΫΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ ΑΫΛΗΣ ΠΟΛΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

1. Σύντομη παρουσίαση του στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

α. Με ποιο όνομα αναγνωρίζεται το στοιχείο από τους φορείς του:

ΕΜΠΟΡΟΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΑΡΓΟΥΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟΥ

β. Άλλη/-ες ονομασία/ες:

ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΑΡΓΟΥΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟΥ

γ. Σύντομη Περιγραφή (έως 100 λέξεις):

Η Εμποροπανήγυρις του Άργους Ορεστικού αποτελεί το κορυφαίο εμπορικό γεγονός στη Δυτική Μακεδονία, εβδομαδιαίας διάρκειας, στα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου. Η αρχή της ανάγεται το αργότερο τον 16^ο αιώνα, η λειτουργία της υπήρξε αδιάκοπη ανά τους αιώνες, με αποτέλεσμα η σημερινή εμποροπανήγυρη να αποτελεί εξέλιξη της Ζωοπανήγυρης- Εμποροπανήγυρης της εποχής εκείνης. Έμποροι από όλη την χώρα προσέρχονται να πουλήσουν υπηρεσίες και προϊόντα και επισκέπτες προσέρχονται από όλη τη Βόρειο Ελλάδα και τα Νότια Βαλκάνια. Είναι το πιο σημαντικό γεγονός του Δήμου στον κύκλο του χρόνου στο Άργος Ορεστικό. Εξακολουθεί να είναι από τις μεγαλύτερες και επιτυχημένες εμποροπανηγύρεις των Βαλκανίων.

δ. Πεδίο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

□ προφορικές παραδόσεις και εκφράσεις (π.χ. μύθος, παραμύθι, διήγηση κ.ά.)

□ επιτελεστικές τέχνες (π.χ. λαϊκό θέατρο, μουσική, χορός κ.ά.)

X κοινωνικές πρακτικές-τελετουργίες-εορταστικές εκδηλώσεις (π.χ. πανηγύρια, δρώμενα, γιορτές, φεστιβάλ κ.ά.)

□ γνώσεις και πρακτικές που αφορούν τη φύση και το σύμπαν (π.χ. πρακτικές για τη διαχείριση των φυσικών πόρων, όπως το νερό κ.ά.)

□ τεχνογνωσία που συνδέεται με την παραδοσιακή χειροτεχνία (π.χ. παραδοσιακές τέχνες και επαγγέλματα, όπως η αγγειοπλαστική κ.ά.)

□ άλλο (π.χ. ένα παραδοσιακό παιχνίδι)

ε. Περιοχή όπου απαντάται το στοιχείο (100 λέξεις):

Η Εμποροπανήγυρις του Άργους Ορεστικού απαντάται στην πόλη του Άργους Ορεστικού, του Δήμου Άργους Ορεστικού, περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς, Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας

στ. Λέξεις-κλειδιά (50 λέξεις):

Εμποροπανήγυρις Άργους Ορεστικού, Πανηγύρι Άργους Ορεστικού

2. Ταυτότητα του φορέα του στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

α. Ποιος/-οι είναι φορέας/-είς του στοιχείου; (200 λέξεις)

· Δήμος Άργους Ορεστικού

· Επιτροπή Μαρτυρικών Χωριών και Ιστορικών Μελετών του Δήμου Άργους Ορεστικού

β. Στοιχεία Επικοινωνίας

Όνομα Φορέα: Επιτροπή Μαρτυρικών Χωριών και Ιστορικών Μελετών

Διεύθυνση: :

ΤΚ: 52200

Τηλ:

e-mail: stergiosfiliadis@gmail.com

url/ siteweb: www.argosorestiko.gr

γ. Περαιτέρω πληροφορίες για το στοιχείο:

Αρμόδιο πρόσωπο

Όνομα: Μαρία Παπαϊωάννου

Ιδιότητα: Μέλος Επιτροπής Μαρτυρικών Χωριών και Ιστορικών Μελετών Δήμου Άργους Ορεστικού/ Μέλος της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Άργους Ορεστικού (ΔΗ.Κ.Ε.Δ.Α.Ο.)/ Πρόεδρος Τοπικής Κοινότητας Λάγκας Δήμου Άργους Ορεστικού

Διεύθυνση:

ΤΚ:52200

Τηλ.

e-mail: maria.papaioannou001@gmail.com

3. Αναλυτική περιγραφή του στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπως απαντάται σήμερα (από 500 έως 1.000 λέξεις)

Η Εμποροπανήγυρις του Άργους Ορεστικού αποτελεί θεσμό για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και κατ' επέκταση την ευρύτερη περιοχή των νοτίων Βαλκανίων. Η Εμποροπανήγυρη στο Άργος Ορεστικού λαμβάνει χώρα κατά την τελευταία εβδομάδα του Σεπτέμβρη από την Τρίτη μετά τη λαϊκή αγορά ως και την επόμενη Τρίτη που κλείνει τις πύλες του.

Γίνεται στην περιοχή της ενορίας του Αγίου Νεκταρίου και στα οικοδομικά τετράγωνα Ο.Τ Γ208 και Γ209 σε μία έκταση 25 στρεμμάτων, διαμορφωμένη αποκλειστικά για την τέλεση της εμποροπανήγυρης και παρεμφερών εκθέσεων και εκδηλώσεων. Η διοίκηση- διαχείριση της εμποροπανήγυρης συντελείται από μία διευρυμένη επιτροπή αιρετών και υπαλλήλων του Δήμου εφαρμόζοντας στο έπακρο την Κανονιστική Απόφαση της Εμποροπανήγυρης (έναν κανονισμό δηλαδή ο οποίος έχει συνταχθεί από το Δήμο για την εν λόγω δραστηριότητα, η αρτιότητα της οποίας την κατέστησε ως πρότυπο κανονισμού του ίδιου του Υπουργείου Ανάπτυξης για αντίστοιχες δραστηριότητες). Σύμφωνα με το σχέδιο που έχει συνταχθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Άργους Ορεστικού, ένα μέρος (10.000τμ) περιλαμβάνει το θεματικό πάρκο (Luna Park), ένα μέρος (2.000τμ) την εστίαση και το μεγαλύτερο μέρος (13.000τμ) είναι οι πάσης φύσεως έμποροι και μικροπωλητές. Αυτοί ξεκινούν από την περιοχή του περιφερειακού δρόμου του αεροδρομίου και κατεβαίνουν ως την Οδό Γιαγκοπούλου στην περιοχή του Ντολτσού (Μνημείο Ποντιακής Γενοκτονίας). Κάποιοι μάλιστα έχουν αναπτύξει τις δραστηριότητες τους στην αρχή της Οδού Σανταλίδη και γύρω από το πάρκο του Περιπτέρου των Κυνηγών. Εδώ και 8 χρόνια ο Δήμος Άργους Ορεστικού έχει μεριμνήσει και έχει κατασκευάσει 1.600 περίπου μεταλλικά στέγαστρα διαστάσεων 3x3, τα οποία τοποθετεί ο ίδιος για την αρτιότερη εξυπηρέτηση των εμπόρων, καθώς και τη βελτιωμένη γενική εμφάνιση της εμποροπανήγυρης. Μεριμνώντας επίσης για την ασφάλεια των εμπόρων και των επισκεπτών συμβάλλεται με αδειοδοτημένη εταιρία security, που αποκλειστική φροντίδα της είναι η αποφυγή κάθε παράνομης δραστηριότητας. Επίσης προσλαμβάνεται μεγάλος αριθμός καθαριστών, των οποίων η φροντίδα είναι η απόλυτη καθαριότητα και υγιεινή όλου του χώρου της Εμποροπανήγυρης, καθώς και των χώρων υγιεινής (W.C, ντουζιέρες, μπάνια, κα). Για την υποστήριξη της Εμποροπανήγυρης υπάρχει κέντρο Α' Βοηθειών και κέντρο αναφοράς απώλειας αντικειμένων καθώς και αστυνομικό περίπτερο. Ενημερωτικά, ίσως είναι ο μοναδικός χώρος στην Ελλάδα που είναι εξοπλισμένος με υπόγειο μόνιμο σύστημα πυρόσβεσης αδειοδοτημένο από την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία. Για την αδειοδότησή του βέβαια, προαπαιτούμενο είναι η επίσης μόνιμη υπόγεια παροχή νερού και αποχέτευσης, καθώς και ηλεκτρικού ρεύματος για τον καθένα από τους έκθετες. Στα όρια της Εμποροπανήγυρης στήνονται 3 μεταφερόμενα σιντριβάνια συμπληρώνοντας την καλλιτεχνική διάθεση των κατασκευαστών. Στο κέντρο της Εμποροπανήγυρης υπάρχει γιγαντοοθόνη με εικόνες ζωντανές από την πανήγυρη. Κάτω από αυτήν βρίσκεται το σημείο που ο καθένας μπορεί να πληροφορηθεί και να προμηθευτεί διαφημιστικό υλικό.

Οι έμποροι που έρχονται από όλη την Ελλάδα διαλαλούν την πραμάτεια τους με σκοπό να την πουλήσουν και διαθέτουν κάθε λογής προϊόντα: Είδη ένδυσης και υπόδησης, μικροέπιπλα και είδη οικιακής χρήσης, αντίκες και αξεσουάρ αυτοκινήτων, ζωάκια συντροφιάς (pet shops), χάλια και κουβέρτες, είδη λαϊκής τέχνης και παιδικά παιχνίδια.

Όσον αφορά στα ταβερνεία, αυτά διαθέτουν κάθε είδους ψητά κρέατα που ψήνονται παρουσία του πελάτη καθώς και πολλές συνοδευτικές σαλάτες και ποτά. Παράλληλα για όσους δεν επιθυμούν το φαγητό, υπάρχουν αρκετά καφέ εξοπλισμένα με κάθε είδους ροφήματα. Τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί και καταστήματα εστίασης με προσφορά εναλλακτικών γευμάτων καθώς και νεανικής διασκέδασης. Μεγάλοι πρωταγωνιστές είναι οι παραδοσιακοί χαλβάδες λουκουμάδες και παγωτά.

Το Λούνα Παρκ είναι ο αγαπημένος προορισμός των παιδιών κάθε ηλικίας που υπό τον δυνατό ήχο μουσικής απολαμβάνουν τις δραστηριότητες. Κάθε είδους κούρσας, όπως τα Συγκρουόμενα Αυτοκινητάκια, η Μπαλαρίνα, το Τραμπολίνο κ.α., σκοπευτηρίων και δραστηριοτήτων που ανεβάζουν την αδρεναλίνη όπως ο Πύργος του Τρόμου κ.α., εναλλάσσονται προσφέροντας πανδαισία συναισθημάτων.

Εκεί δίπλα, υπάρχει τεράστια αγορά χαλιών. Ολόκληρο δρόμο καταλαμβάνουν. Η αγορά των χαλιών επιτελείται αποκλειστικά από εμπόρους Ρομά που καταφθάνουν με το εμπόρευμα από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Είναι πάντα σύμφωνη με την τελευταία λέξη της μόδας. Έτσι, ο πελάτης βρίσκει πάντα αυτό που χρειάζεται και μάλιστα μπορεί να κάνει και παζάρια για την επιλογή του ώστε να το αποκτήσει σε καλύτερη τιμή. Αν το παζάρι δεν πετύχει το συγκεκριμένο πωλητή, υπάρχει πάντα ο επόμενος και ο επόμενος που είναι έτοιμοι, προκειμένου να πουλήσουν, να κατέβουν από τις αξιώσεις τους ώστε όλοι να μείνουν ευχαριστημένοι από τις αγορές.

Κατηφορίζοντας από την αγορά των χαλιών αρχίζει η μεγάλη βόλτα του εμπορικού δρόμου. Οι δρόμοι Ίωνος Δραγούμη και Γιαγκοπούλου είναι γεμάτοι από παράγκες που βρίσκονται κολλητά η μία στην άλλη και είναι σκεπασμένες ώστε κάποια πιθανή βροχή να μην καταστρέψει ούτε την πραμάτεια ούτε τη βόλτα των επισκεπτών. Και στις δύο πλευρές του δρόμου ο κάθε έμπορος διαλαλεί με δυνατή φωνή το εμπόρευμά του εκθέτοντας το παράλληλα για δοκιμή και σύγκριση με των υπολοίπων. Παντός είδους ρουχισμός προερχόμενος από όλη την Ελλάδα, εμπορεύματα από καταστήματα που έκλεισαν, απαντώνται σε πολύ χαμηλές τιμές- πραγματικές ευκαιρίες. Επίσης υπάρχουν και πολλές παράγκες που διαθέτουν προϊόντα απομίμησης που πωλούνται σε πραγματικά εξευτελιστικές τιμές. Έτσι, οι επισκέπτες έχουν κάθε ευκαιρία να ανακατέψουν τα εμπορεύματα πάνω στους πάγκους, να δοκιμάσουν, να βρουν ευκαιρίες και να κάνουν τις αγορές τους ευχαριστημένοι. Ρούχα καλοκαιρινά, χειμερινά, εσώρουχα, παπούτσια, πιτζάμες και παντόφλες, ρούχα για μικρούς και μεγάλους, εικόνες που εναλλάσσονται γοργά η μία με την άλλη, έτσι ώστε μία επίσκεψη να μην είναι αρκετή.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνουν και οι παράγκες με κάθε είδους εργαλεία στο όριο του πανηγυριού στην Οδό Γιαγκοπούλου. Όλοι οι τεχνίτες, οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι βρίσκουν αυτό που ζητάνε για να διευκολύνουν την εργασία τους, ακόμα και για να περάσουν κουδούνια στο λαιμό των ζώων τους. Και είναι το σημείο που γίνεται η στροφή και αρχίζει η ανηφόρα για μία επανάληψη της βόλτας. Κατά μήκος των δρόμων υπάρχουν παγκάκια για να ξεκουραστεί ο επισκέπτης(χάρτης Εμποροπανήγυρης).

Με όλα τα παραπάνω, η Εμποροπανήγυρη είναι επισκέψιμη όλη μέρα και γεμίζει με ανθρώπους που είτε θέλουν να κάνουν απλώς μία βόλτα, είτε τα ψώνια τους από όλη τη Βόρεια Ελλάδα και από τις χώρες των Νοτίων Βαλκανίων. Πάμπολλα λεωφορεία αλλά και ΙΧ αυτοκίνητα έρχονται από την Αλβανία τη Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία. Ώσπου κλείνει τις πύλες του για την επόμενη χρονιά.

4. Χώρος, εγκαταστάσεις και εξοπλισμός που συνδέονται με την επιτέλεση/ άσκηση του στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Ο χώρος είναι οριοθετημένος στα 25 στρέμματα των οικοδομικών τετραγώνων Ο.Τ Γ208 και Γ209. Για τη στέγαση των εμπόρων υπάρχουν 1.600 μεταλλικά στέγαστρα 3μx3μ με παροχές ηλεκτρικού ρεύματος για το καθένα χωριστά. Υπάρχουν μόνιμες παροχές νερού για υδροδότηση και αποχέτευση για τον κάθε εκθέτη χωριστά, και βέβαια και στους χώρους υγιεινής (ντουζιέρες, μπάνια, W.C) και μόνιμο υπόγειο σύστημα πυρόσβεσης.

Υπάρχει κέντρο Α' Βοηθειών, κέντρο αναφοράς απώλειας αντικειμένων καθώς και αστυνομικό περίπτερο. Υπάρχει γιγαντοοθόνη με ζωντανές εικόνες της πανήγυρης και περίπτερο πληροφοριών και διαφημιστικού υλικού. Υπάρχουν και 3 μεταφερόμενα σιντριβάνια για την διακόσμηση του χώρου και αποτελούν αλάνθαστα σημεία συνάντησης.

Ο χώρος διακρίνεται σε τρία μέρη, το Λούνα Παρκ (θεματικό Πάρκο με τα παιχνίδια διασκέδασης), τα ταβερνεία/ καφέ (κάθε είδους) και τους εμπόρους- εκθέτες.

5. Προϊόντα ή εν γένει υλικά αντικείμενα που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της επιτέλεσης/ άσκησης του στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Η Εμποροπανήγυρη του Άργους Ορεστικού έχει τεράστια οικονομικά οφέλη για το Δήμο. Επίσης και για τους δημότες, της πόλης του Άργους Ορεστικού, εφόσον όλοι οι έμποροι και επισκέπτες συμβάλλουν στην κίνηση των καταστημάτων εστίασης. Παράλληλα, οι επισκέπτες μπορούν να κάνουν αγορές πολύ συμφέρουσες για τον οικονομικό προϋπολογισμό τους. Τα προϊόντα που διατίθενται προς πώληση είναι πάσης φύσεως ένδυσης και οικιακής χρήσης. Επίσης, ζωάκια συντροφιάς, είδη λαϊκής τέχνης, παιδικά παιχνίδια, αντίκες και μικροέπιπλα. Παρέχει υπηρεσίες εστίασης με τα ταβερνεία κάθε είδους, καθώς και υπηρεσίες διασκέδασης τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες με το Λούνα Παρκ.

Το κοινό στο οποίο απευθύνεται είναι κάθε ηλικίας, φύλου και κοινωνικής τάξης. Όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, έρχονται και απολαμβάνουν τις παροχές της Εμποροπανήγυρης.

Μέρος της καταναλωτικής διαδικασίας αποτελεί και το πολυπόθητο παζάρεμα. Ευαρεστούνται στο λαμβάνουν μέρος σ’ αυτό τόσο οι καταναλωτές όσοι και οι έμποροι. Ικανοποίηση έκδηλη υπάρχει πάντα κατά το κλείσιμο της συμφωνίας της τιμής. Μ’ αυτόν τον τρόπο τονώνεται η διαπροσωπική σχέση εμπόρων και αγοραστών, ώστε να μην χαθούν τα τοπικά χαρακτηριστικά της κατανάλωσης.

Όσον αφορά στην πώληση ζώων συντροφιάς, αποκλειστικά υπεύθυνοι είναι οι αρμόδιοι πωλητές, οι οποίοι στήνουν τα καταστήματά τους ακριβώς όπως έχουν στήσει την επιχείρησή τους στην πόλη που δραστηριοποιούνται. Οπότε οι συνθήκες είναι κατάλληλες για τη σωστή διαβίωση των ζώων αυτών.

6. Ιστορικά στοιχεία για το στοιχείο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (έως 700 λέξεις)

Η Εμποροπανήγυρις-Ζωοπανήγυρις του Άργους Ορεστικού απαντάται ήδη από τον 16ο αιώνα μ.Χ, μετρώντας έτσι 5 αιώνες ζωής. Ήταν ετήσια πανήγυρη της Χρούπιστας, όπως ήταν το οθωμανικό όνομα του οικισμού. Αποτελούσε μέρος των 104 μεγάλων πανηγύρεων που διεξάγονταν στα Βαλκάνια, και η συγκεκριμένη συνεχίζει ως τις μέρες μας με αμείωτο το ενδιαφέρον των εμπόρων και επισκεπτών.

Η επιλογή της Χρούπιστας ως τόπου διεξαγωγής δεν ήταν τυχαία. Εμποροπανηγύρεις λάβαιναν χώρα σε εμπορικούς κόμβους για να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο προσβάσιμες από μακρινότερες περιφέρειες. Ως εμπορικός κόμβος, έφερνε σ’ επαφή τον καταναλωτή τον άμεσο παραγωγό με τον έμπορο από όλη την Ελλάδα, και με προϊόντα όχι μόνο ελληνικά, αλλά από κάθε κέντρο της Ευρώπης και της Οθ. Αυτοκρατορίας. Έτσι εξυπηρετούνταν η διάδοση των προϊόντων των εντόπιων βιοτεχνιών προς τα έξω, αλλά και η ικανοποίηση της τοπικής αγοράς. Επίσης, αποτελούσε τόπο ουδέτερο, στον οποίο συναντιόνταν άνθρωποι διαφορετικών ιδεολογιών, φυλών και εθνικοτήτων. Η ασφάλεια ανθρώπων και εμπορευμάτων εποπτευόταν από αξιωματούχους του Οθωμανικού Κράτους.

Για αιώνες η Εμποροπανήγυρη-Ζωοπανήγυρη είναι ένα επιτυχημένο γεγονός τόσο εμπορικό, όσο και συναλλαγής πληροφοριών και ειδήσεων ανάμεσα στους παρευρισκομένους. Επίσης είναι ήδη γνωστό ότι η διάρκειά της είναι μίας εβδομάδας. Παρ’ όλες τις δυσκολίες, γίνονται συνεχείς προσπάθειες για την βελτίωση και την διαφήμισή της, καθώς και εντείνεται η πρόθεση να ορισθεί σταθερή ημερομηνία διεξαγωγής της. Επίσης, η τοποθεσία που λαμβάνει χώρα είναι το Παλαιό Νοσοκομείο, κοντά στο σημερινό Διοικητήριο του Δήμου Άργους Ορεστικού. Τις δεκαετίες 1920-1930 καταβάλλονται φιλότιμες προσπάθειες διαφήμισης και εκσυγχρονισμού της, με αποκορύφωση αυτής του 1929 όπου και πραγματοποιείται ο ηλεκτροφωτισμός της, που σημαίνει την διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας της. Αυτό το γεγονός έφερε και νεωτεριστικές προσθέσεις, ιδιαίτερα στα θεάματα, όπως η παλαίστρα. Παράλληλα άρχισαν να λαμβάνουν χώρα και εκδηλώσεις τοπικές, όπως χοροεσπερίδες συλλόγων.

Κατά το β’ μισό της δεκαετίας του 1930 φαίνεται ότι λαμβάνονται πιο σοβαρά μέτρα για τους νόμιμους εμπόρους, καθώς ζητούνται επιπλέον απαραίτητα δικαιολογητικά και όχι μία απλή αίτηση. Επίσης συνάπτονται συνεργασίες για την αρτιότερη μεταφορά των επισκεπτών σε ένα υπερσύγχρονο χώρο πανήγυρης, όντας ασφαλτοστρωμένος. Και αναφέρεται ανοιχτά πια μία άλλη παράμετρος, αυτή των «ρομάντζων». Δημιουργούνται πολλές γνωριμίες και αναπτύσσονται σχέσεις λόγω πολυκοσμίας, που θεμιτά περνάνε και απαρατήρητες. Ιδιαίτερη βαρύτητα δινόταν στο νυφοπάζαρο της Τρίτης, της τελευταίας μέρας της πανήγυρης και όπως θυμάται ο Μηνάς Ζάρμπος: «Τότε γινότανε το «νυφοπάζαρο», και όλοι οι ελεύθεροι και οι ελεύθερες, πηγαίνανε στο πανηγύρι για να δούνε καμία όμορφη κυρία οι άντρες, ή κανέναν λεβέντη, κανένα παλικάρι οι κυρίες… και αν ήταν δυνατόν, να γνωριστούν» .

Δυστυχώς το τέλος της δεκαετίας είναι μαρτυρικό για τον τόπο, αφού κηρύττεται ο Β’ΠΠ. Αυτή η τελευταία πανήγυρη του 1939 είναι ιδιαίτερα πολύκοσμη και το πνεύμα το επικείμενου πολέμου βαραίνει την ατμόσφαιρα. Όσο τραγούδια παίζονται και τραγουδιόνται έχουν ως στόχο την ανύψωση του ηθικού των Ελλήνων, κάτι που πετυχαίνουν στο μέγιστο. Τότε η πανήγυρη διακόπτει τη λειτουργία της ως και το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου.

Η επανέναρξη της έρχεται μετά την ίδρυση του Ελληνικού κράτους. Σηματοδοτείται μάλιστα από την αλλαγή του τόπου διεξαγωγής της, στο βορειοδυτικό άκρο της πόλης. Εκεί στην αναπτύσσεται η Ζωοπανήγυρις, ενώ καθώς κατηφορίζει η οδός Αλιάκμονος, οι έμποροι απλώνουν την πραμάτεια τους. «Η είσοδος ήταν πιο αριστερά. Μόλις έμπαινες στο πανηγύρι, μπροστά- μπροστά ήταν όλοι οι μπαχτσεβάνηδες, αυτοί που πουλούσαν τα ζαρζαβάτια. Προχωρούσες πιο μέσα και ήταν οι ταβέρνες στην αράδα. Από την κάτω μεριά είχε νεωτερισμούς. Είχαν πέσει όλες πάνω και ψώνιζαν» θυμάται ο Αλέξανδρος Παπανικολάου. Στα κατοπινά χρόνια καθώς φθίνει η ζωοπανήγυρη, την θέση της παίρνει το «ΛΟΥΝΑ ΠΑΡΚ» και τα μοναδικά για την εποχή θεάματα, όπως ο «ΓΟΡΙΛΛΑΣ» και «Ο ΓΥΡΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ».

Με το πέρασμα των χρόνων οι απαιτήσεις για μεγαλύτερη συμμετοχή εμπόρων απ’ όλη την Ελλάδα, αλλά και επισκεπτών από την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και των όμορων χωρών, αυξάνονται. Το γεγονός αυτό οδηγεί τη Δημοτική Αρχή το 1993 στη λήψη απόφασης για μεταφορά της πανηγύρεως σε χώρο ειδικά διαμορφωμένο γι’ αυτήν. Έκτοτε λαμβάνει χώρα εκεί προσφέροντας μεγάλη άνεση τόσο στον έμπορο όσο και στον επισκέπτη. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχει εκσυγχρονιστεί πολύ με μεταλλικές στερεές κατασκευές και αφού τηρηθούν ευλαβικά όλα τα πρωτόκολλα για την ομαλή διεξαγωγή της, υπάρχουν και εικαστικές παρεμβάσεις, όπως η τοποθέτηση σιντριβανιών σε διάφορα σημεία της. Έτσι κάθε χρόνο αυξάνει η επισκεψιμότητα και η καλοπέραση των παρευρισκομένων.

7. Η σημασία του στοιχείου της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς σήμερα

α. Ποια είναι η σημασία του στοιχείου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς για τα μέλη της κοινότητας/τους φορείς του; (όχι λιγότερες από 100- όχι περισσότερες από 300 λέξεις)

Η Εμποροπανήγυρη του Άργους Ορεστικού είναι κοινωνική πρακτική που τελείται σε εορταστικό κλίμα, λόγω της προσμονής της από τους δημότες και την ευρύτερη περιφέρεια του Άργους Ορεστικού. Είναι η εβδομάδα που σηματοδοτεί την αλλαγή των εποχών από το καλοκαίρι στον χειμώνα και οι άνθρωποι προετοιμάζονται μέσα σε ατμόσφαιρα χαλαρή και κυρίως αγοραστική. Με το πέρασμα των αιώνων έχει εξελιχθεί σε έθιμο άρρηκτα δεμένο με τον κύκλο του χρόνου του Άργους Ορεστικού και τηρείται με ευλάβεια. Είναι μοναδικός τρόπος διασκέδασης και οι επισκέπτες έρχονται καθημερινά ολόκληρη την εβδομάδα με αμείωτο το ενδιαφέρον για αγορές.

Ο Δήμος Άργους Ορεστικού είναι τόπος κατ’ εξοχήν παραγωγής αγροτικών προϊόντων. Ενδεικτικά, η παραγωγή είναι σε κάθε είδους όσπρια, αποκλειστικά συμπεριλαμβανομένων των περίφημων φασολιών Καστοριάς (γιγάντων και σούπας). Στον τομέα των οπωροφόρων, φημίζεται για τα πολύ γνωστά μήλα Καστοριάς, των οποίων η εξαιρετική γεύση και άρωμα οφείλεται στο μεγάλο υψόμετρο που ευδοκιμούν τα δέντρα. Παράλληλα, δραστηριοποιείται στην καλλιέργεια αρωματικών φυτών. Η παραγωγή σε διάφορα είδη (ρίγανη, τσάι του βουνού, λεβάντα κλπ) είναι ιδιαίτερα αρωματική λόγω υψομέτρου και σύστασης του εδάφους.

Ο Δήμος Άργους Ορεστικού με τη δημοτική επιχείρηση ΑΓΡΟΚΑ για την διαχείριση των φασολιών, και οι ιδιώτες- παραγωγοί λαμβάνουν μέρος στην Εμποροπανήγυρη, έχοντας μάλιστα εξέχουσες θέσεις στον χάρτη διανομής καταστημάτων. Έτσι, αρκετά μεγάλο μέρος της παραγωγής των παραπάνω προϊόντων πωλείται μέσω της Εμποροπανήγυρης μην εμπλέκοντας τους ενδιάμεσους εμπόρους (μεσάζοντες), ώστε να επιτυγχάνονται καλύτερες τιμές για τους αγοραστές και μεγαλύτερο κέρδος για τους πωλητές.

Επί προσθέτως, καθώς οι επισκέπτες της Εμποροπανήγυρης καταφθάνουν από κάθε γωνιά της Β. Ελλάδας και των Βαλκανίων, γνωρίζουν άμεσα τα προϊόντα, αναγνωρίζουν από πρώτο χέρι την υψηλή ποιότητά τους και τα προτιμούν και στις δικές τους αγορές, συμβάλλοντας στην διαφήμισή τους και εξαπλώνοντας ακόμα περισσότερο την φήμη τους. Αυτό συνεπάγεται πολύ προσοδοφόρο εμπόριο εντός και εκτός Ελλάδας, που αποφέρει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στους πολίτες του Δήμου Άργους Ορεστικού.

β. Ποια είναι η σημασία του στοιχείου της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς για τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία; (όχι λιγότερες από 100- όχι περισσότερες από 200 λέξεις)

Η Εμποροπανήγυρη του Άργους Ορεστικού είναι μια κοινωνική πρακτική που κρατά καλά για εκατοντάδες χρόνια και έχει επιβιώσει μέσα από δύσκολες συνθήκες και καταστάσεις της ελληνικής Κοινωνίας. Βγήκε αλώβητη και κουβαλά μαζί της όλες τις επιρροές των παλαιότερων εποχών κρατώντας τη σημασία της άθικτη και σταθερή. Παλαιές πρακτικές στη σύγχρονη πραγματικότητα. Είναι ορθές, γι’ αυτό επιβιώνουν.

Στη σύγχρονη εποχή μεσουρανούν οι σούβλες κάθε είδους, καθώς επίσης και τα κρεατικά σχάρας. Στην εστίαση έχουν προστεθεί παραδοσιακά γλυκίσματα όπως λουκουμάδες, σιροπιαστά ταψιού, που αναμειγνύονται με τα παλιά αργείτικα λουκούμια, ζαχαρομπιμπλιά και μαλλί της γριάς. Μία άλλη παράμετρος είναι η μουσική και ο χορός. Τα καταστήματα διαθέτουν μουσική για κάθε γούστο και ηλικία. Έτσι, οι επισκέπτες γλεντάνε και διασκεδάζουν όλοι μαζί σχηματίζοντας μεγάλες παρέες, δημιουργώντας καλύτερες γνωριμίες. Και το γλέντι ανά τους αιώνες κρατά ως το πρωί. Οι δε μικροί φίλοι διασκεδάζουν στο πολυδιάστατο, και ασφαλές Λούνα Παρκ απολαμβάνοντας τα παιχνίδια ανάλογα της ηλικίας τους.

Η βασίλισσα της διασκέδασης όμως παραμένει η βόλτα για αγορές με το πολυπόθητο παζάρεμα. Εκεί βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της ικανοποίησης και η ψυχή του πανηγυριού. Όταν οι αγορές είναι τόσο συμφέρουσες, το κέφι απογειώνεται. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ολοκληρώνεται η καλύτερη μαζική διασκέδαση της χρονιάς.

γ. Συμμετείχε και πώς η κοινότητα στην προετοιμασία της εγγραφής του στοιχείου της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας; (όχι λιγότερες από 200- όχι περισσότερες από 300 λέξεις)

Η κοινότητα του Άργους Ορεστικού ζει μεγάλο μέρος του χρόνου με την ιδέα, την προσμονή και με την ίδια την Εμποροπανήγυρη. Η φυσική απόρροια αυτού ήταν να αγκαλιάσει και να συμμετάσχει στην προετοιμασία της εγγραφής της Εμποροπανήγυρης ως στοιχείο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Ο κάθε φορέας ή ιδιώτης συνέβαλε κατά τη δυνατότητα του.

Ιδιαίτερα οι απλοί πολίτες συνέδραμαν με τις γνώσεις, τις εμπειρίες τους και τις θύμησές τους για τα πιο παλιά χρόνια, που συνιστούν πολύτιμες μαρτυρίες για την κληρονομιά του τόπου. Παρέδωσαν άγνωστο οπτικό υλικό, φωτογραφικά τεκμήρια, που μαρτυρούν την πορεία της πανήγυρης μέσα στις δεκαετίες που πέρασαν.

Οι Σύλλογοι έχουν κάνει σοβαρή έρευνα και έχουν παραχωρήσει με ευχαρίστηση τα βιβλία, άρθρα και πονήματα για την Πανήγυρη και το υλικό είναι εξαιρετικά χρήσιμο στην παρουσίαση του στοιχείου και στην εξαγωγή συμπερασμάτων και αποδεδειγμένων μαρτυριών.

Ο Δήμος Άργους Ορεστικού από την πλευρά του, που είναι και ο μέγας υπεύθυνος για την διεξαγωγή της Εμποροπανήγυρης, έχει κατανοήσει πλήρως την σπουδαιότητα της και έχει προβεί συν τω χρόνω σε σημαντικές αξιόλογες ενέργειες προς διευκόλυνση εμπόρων και επισκεπτών, και με ξεκάθαρο πνεύμα παρείχε όλο το διαδικαστικό υλικό της λειτουργίας, της χωροθέτησης και ό, τι άλλο κάνει το εγχείρημα της εγγραφής της Εμποροπανήγυρης ως στοιχείο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας πιο λεπτομερές και πλήρες αποδεικτικών στοιχείων.

Κατανόησαν όλοι οι Αργίτες, σε θεσμικές θέσεις και μη, από την πρώτη στιγμή την σπουδαιότητα του εγχειρήματος και έσπευσαν να την στηρίξουν ολόψυχα.

8.Διαφύλαξη/ανάδειξη του στοιχείου της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

α. Πώς μεταδίδεται το στοιχείο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στις νεότερες γενιές σήμερα; (όχι λιγότερες από 200, όχι περισσότερες από μέχρι 300 λέξεις)

Η Εμποροπανήγυρη του Άργους Ορεστικού είναι ένα ιστορικό γεγονός για την πόλη και την ευρύτερη περιοχή. Μεγαλώνοντας οι Αργίτες μαθαίνουν να συμμετέχουν σ’ αυτήν την κοινωνική πρακτική και είναι τόσο ευχαριστημένοι που την αναπολούν όλο τον χρόνο.

Όμως λαμβάνονται και συγκεκριμένα μέτρα που προσανατολίζονται στην κατεύθυνση της μετάδοσης της ιδέας της Εμποροπανήγυρης στις νεότερες γενιές. Γι’ αυτό το λόγο o Δήμος Άργους Ορεστικού παραδοσιακά κλείνει την Τρίτη της Πανήγυρης τα σχολεία και τα παιδιά χαίρονται την πρωινή περιήγηση στα περίπτερα και τα παιχνίδια. Παράλληλα, χορηγεί δωρεάν σε όλα τα παιδιά όλων των σχολικών βαθμίδων αδιακρίτως κάρτες εισόδου στα παιχνίδια του Λούνα Παρκ.

Φροντίζοντας και για την ευημερία των δημοτών, όσοι επαγγελματίες που διατηρούν καταστήματα εστίασης στα όρια του Δήμου, αλλά και όσοι δημότες επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν κατά τη διάρκεια της πανήγυρης σ’ αυτήν, λαμβάνουν προτεραιότητα στην ενοικίαση των περιπτέρων και της επιλογής του χώρου. Αυτό έχει παρακινήσει πολλούς να το προβούν σε επιχειρησιακές δραστηριότητες στην Εμποροπανήγυρη.

Η Εμποροπανήγυρη αποτελεί κορυφαίο οικονομικό έσοδο για το Δήμου του Άργους Ορεστικού. Γι αυτό το λόγο και σημαντικό ποσοστό των εσόδων κάθε χρονιάς επενδύεται σε εξοπλισμό, που ανανεώνεται και εκσυγχρονίζεται συνεχώς, αλλά και για τη μεγαλύτερη δυνατή προώθηση της διαφημιστικής καμπάνιας για την προσέλκυση εμπόρων και επισκεπτών. Η καμπάνια αυτή λαμβάνει διαστάσεις εθνικές, αλλά τα τελευταία χρόνια εντείνεται και στις γείτονες χώρες της Νότιας Βαλκανικής που δείχνουν ολοένα και αυξανόμενο ενδιαφέρον και επισκέπτονται την Πανήγυρη σε καθημερινή βάση με ιδιωτικά αυτοκίνητα ή με μισθωμένα λεωφορεία.

Καμία λεπτομέρεια δε μένει ανεκμετάλλευτη για τη μετάδοση της αγάπης και συμμετοχής στην Εμποροπανήγυρη στις επόμενες γενιές. Και θα συνεχιστεί αυτή με αμείωτους ρυθμούς και ενδιαφέρον.

β. Μέτρα διαφύλαξης/ανάδειξης του στοιχείου της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που έχουν ληφθεί στο παρελθόν ή που εφαρμόζονται σήμερα (σε τοπική, περιφερειακή ή ευρύτερη κλίμακα) (όχι λιγότερες από 200, όχι περισσότερες από 300 λέξεις)

Τα μέτρα που λαμβάνονται για τη διαφύλαξη και ανάδειξη της Εμποροπανήγυρης του Άργους Ορεστικού είναι αποκλειστικά ευθύνη του Δήμου Άργους Ορεστικού. Γνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία της στη ζωή της κοινότητας προβαίνει κάθε χρόνο σε εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων. Εφαρμόζει νεωτερισμούς που στοχεύουν στην μεγαλύτερη διευκόλυνση εμπόρων και επισκεπτών και καλύτερη επιτυχία της Εμποροπανήγυρης.

Στη συνέχεια έχει φροντίσει να προσαρμόσει την Κανονιστική Απόφαση Διαχείρισης (ΚΑΔ) σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, και είναι τόσο στοχευμένη και επιτυχημένη που υιοθετείται και από άλλες Εμποροπανηγύρεις ανά την Ελληνική Επικράτεια.

Έχει κατασκευάσει νέο υπερσύγχρονο κτίριο Διοίκησης στον χώρο της Εμποροπανήγυρης, για την ομαλότερη λειτουργία και επίλυση των θεμάτων που ανά πάσα στιγμή μπορούν να προκύψουν.

Έχει προβλέψει και κατασκευάσει μόνιμες υποδομές για την πλήρη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, πυρασφάλειας και αντιμετώπισης έκτακτων συμβάντων, (κατασκευή μόνιμου υπογείου συστήματος πυρόσβεσης, παροχή πόσιμου νερού και αποχέτευσης σε κάθε περίπτερο υγειονομικού ενδιαφέροντος και μόνη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος σε όλα περίπτερα των εκθετών).

Διαφημίζει την Εμποροπανήγυρη σε ΜΜΕ όχι μόνο τοπικής αλλά και πανελλήνιας εμβέλειας, και σε βαλκανικό επίπεδο., καθώς και στο Διαδίκτυο.

Έχει δημιουργήσει μόνιμη ιστοσελίδα στη διεύθυνση https://www.argosorestiko.gr/emporopanigyri, καθώς και προσωρινή ιστοσελίδα για την εξυπηρέτηση των πελατών (εκθετών). Οποιαδήποτε στιγμή ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να ενημερωθεί και να απολαύσει την Εμποροπανήγυρη οποιαδήποτε στιγμή του χρόνου.

Εξασφαλίζει έτσι ο Δήμος Άργους Ορεστικού με τους παραπάνω τρόπους την επιτυχία της Εμποροπανήγυρης και εγγυάται τις επόμενες συμμετοχές εκθετών και επισκεπτών. Εξασφαλίζεται παράλληλα η διαφύλαξη και ανάδειξή της στο μέγιστο βαθμό.

γ. Μέτρα διαφύλαξης/ανάδειξης που προτείνεται να εφαρμοστούν στο μέλλον (σε τοπική, περιφερειακή ή ευρύτερη κλίμακα) (όχι λιγότερες από 300 όχι περισσότερες από 500 λέξεις)

Στόχος του Δήμου Άργους Ορεστικού και των Συλλόγων του είναι να διατηρηθεί η λειτουργία της ετήσιας Εμποροπανήγυρης και να μεταδοθεί η αγάπη γι’ αυτήν και στις επόμενες γενιές γιατί αποτελεί κομμάτι της ζωής τους, και μέρος της κοινής τους ρίζας. Η γνώση της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου και η κοινωνία της είναι αυτή που φέρνει τους ανθρώπους κοντά με αίσθημα του ανήκειν και της κοινής πορείας στο μέλλον. Η συγκεκριμένη ρίζα είναι βαθιά μεγαλωμένη στο χρόνο και μεταφέρει την σοφία αιώνων. Αυτή η σοφία πρέπει να περιέλθει στις νέες γενιές.

Τα μέτρα που προτίθεται να ληφθούν τόσο από το Δήμο όσο και από τους Συλλόγους του Άργους Ορεστικού είναι πολύ προσεκτικά σχεδιασμένα.

Η προβολή της Εμποροπανήγυρης γίνεται κάθε χρόνο εντονότερη για να προσελκύσει όσο το δυνατόν περισσότερους επισκέπτες. Η διαφημιστική καμπάνια αρχίζει πολύ νωρίς για την πρόσκληση των εκθετών και εντείνεται για την πρόσκληση των επισκεπτών.

Η καλύτερη όμως διαφήμιση είναι οι ίδιοι οι επισκέπτες. Μένουν απόλυτα ευχαριστημένοι από τις υπηρεσίες και τα αγαθά που έρχονται επαναλαμβανόμενα και φέρνουν και άλλους μαζί τους. Ξεπερνούν πλέον τους 120.000 με αυξητική τάση γεωμετρικής προόδου.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, στόχος είναι η μόνιμη μετεγκατάσταση σε μεγαλύτερο χώρο που θα παρέχει ακόμα μεγαλύτερες εξυπηρετήσεις. Δηλαδή, μόνιμες, σκεπαστές εγκαταστάσεις για την καλύτερη προστασία από τα καιρικά φαινόμενα καθώς και καλύτερη και αρτιότερη λειτουργία των υπηρεσιών του Δήμου κατά τη διάρκεια της Εμποροπανήγυρης. Οι εγκαταστάσεις αυτές θα αποτελέσουν το κίνητρο για την προσέλκυση και άλλων κλαδικών εκθέσεων και εκδηλώσεων στη διάρκεια του έτους.

Οι Σύλλογοι του Άργους δεν είναι αμέτοχοι στο εγχείρημα. Παρευρίσκονται και συμμετέχουν στην Εμποροπανήγυρη σε περίπτερα που τους παραχωρεί ο Δήμους δωρεάν. Έχουν την ευκαιρία έτσι να ενημερώσουν τους επισκέπτες για την ιστορία της, παρέχουν οπτικοακουστικό υλικό, και προβάλλουν καλύτερα τις δράσεις στους όσον αφορά στην πανήγυρη και κάθε άλλη προσπάθειά τους.

Κατά τις μέρες λειτουργίας της Εμποροπανήγυρης σχεδιάζονται διάφορες παράλληλες δωρεάν εκδηλώσεις με χορευτικά που επιδεικνύουν τοπικούς αλλά και άγνωστους χορούς, συναυλίες με τοπικά συγκροτήματα που θέλουν να προβάλλουν την τέχνη τους κα.

Κατά τη διάρκεια της εμποροπανήγυρης, προς αποφυγήν παράνομων συναλλαγών και εμπορίας παράνομων προϊόντων, επιβλαβών για την υγεία των καταναλωτών, διενεργούνται συνεχείς έλεγχοι καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας και νύχτας από αρμόδια όργανα της ΑΑΔΕ. Στο κομμάτι αυτό, επικουρικά συμμετέχει και η αστυνομική διεύθυνση Καστοριάς. Ο Δήμος Άργους Ορεστικού συμμετέχει με μισθωμένη εταιρεία ιδιωτικών φυλάκων (security), η οποία ελέγχει την είσοδο των εμπόρων, καθώς και την έξοδό τους, διαπιστώνοντας την νόμιμη παρουσία του στο χώρο με την τακτοποίηση των οικονομικών υποχρεώσεων τους. Η δε οικονομική υπηρεσία του Δήμου Άργους Ορεστικού με τους κατάλληλα καταρτισμένους υπαλλήλους προβαίνει σε τακτικούς ολοήμερους ελέγχους διασφαλίζοντας την καταλληλόλητα και την ποιότητα των εμπορευμάτων πάντοτε σε σχέση με το μέγεθος των τιμών προς όφελος των καταναλωτών. Κατ' αυτών των δοκιμασμένο τρόπο διασφαλίζεται η νόμιμη εμπορία των προϊόντων

Ο Δήμος του Άργους Ορεστικού θα εξακολουθήσει την παρά τις οποιεσδήποτε δυσμενείς οικονομικές ή άλλου είδους συνθήκες βιώσει ο τόπος την πολύπλευρη προβολή, στήριξη και ανάδειξη της Εμποροπανήγυρης με το ίδιο έντονο ενδιαφέρον που δείχνει ως σήμερα.

9. Βασική Βιβλιογραφία

ΒΙΒΛΙΑ

· ΔΕΠΟΚΑΟ, ΟΡΕΣΤΙΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ, 2001

· Ι. Κολιόπουλος, Η ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ τ.α’, Παπαζήση1961

· Λ. Παπαϊωάννου, «ΑΡΓΟΣ ΠΟΛΙΣ ΟΡΕΣΤΙΔΑΣ», Μορφωτικός Σύλλογος ΟΡΕΣΤΙΣ, 1996

· Ν. Τοντόροφ, «Η ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΠΟΛΗ», τ.β’, Ιστορική Βιβλιοθήκη Θεμέλιο, 2017

· Σ. Ασδραχάς, «Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ (15ος- 19ος, αιώνας), Μέλισσα, 1979

· Σ. Ασδραχάς, «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΙΕ’- ΙΘ ΑΙΩΝΑΣ, τ.α’, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, 2003

ΑΡΘΡΑ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ

· Βαλαλάς, Εφημερίδα «ΚΑΣΤΟΡΙΑ», ΦΥΛΛΟ 23, 30/09/1924

· Βαλαλάς, Εφημερίδα «ΚΑΣΤΟΡΙΑ», ΦΥΛΛΟ 64 30/08/1925

· Βαλαλάς, Εφημερίδα «ΚΑΣΤΟΡΙΑ», ΦΥΛΛΟ 343 06/10/1929

· Βαλαλάς, Εφημερίδα «ΚΑΣΤΟΡΙΑ», ΦΥΛΛΟ 492 09/10/1932

· Ν. Κυριάκος, Εφημερίδα «ΟΡΕΣΤΙΣ», ΦΥΛΛΟ 66 10/96

ΜΕΛΕΤΕΣ

· Α. Βαρσαμίδης, «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΒΟΪΟΥ (19ος- ΑΡΧΕΣ 20^ου ΑΙΩΝΑ) 2004

· Doerczak, Gasniniec, Ruggiero, Icbay, Traditional Fairs of Rumelia and the Balkans in the Ottoman Period, Krakow 2018

10. Συμπληρωματικά Τεκμήρια

· Χάρτης Εμποροπανήγυρης

Λεπτομερής χάρτης των οδών, τομέων και περιπτέρων της Εμποροπανήγυρης Άργους Ορεστικού

· Πρακτικό ΔΣ 12ος, 1993

· Κανονιστική Απόφαση Διαχείρισης (ΚΑΔ)

· ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΕΜΠΟΡΟΠΑΝΗΓΥΡΗΣ

https://www.argosorestiko.gr/emporopanigyri

· Βίντεο: H Εμποροπανήγυρη Άργους Ορεστικού από ψηλά!

https://www.youtube.com/watch?v=Oe5pSqbXacc&ab_channel=%CE%94%CE%97%CE%9C%CE%9F%CE%A3%CE%91%CE%A1%CE%93%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%9F%CE%A1%CE%95%CE%A3%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A5

· Βίντεο: ΕΜΠΟΡΟΠΑΝΗΓΥΡΗ ΑΡΓΟΥΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟΥ 2019 ΑΠΟ 25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΕΩΣ 1 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

https://www.youtube.com/watch?v=Of3-FtZUBKE&ab_channel=%CE%94%CE%97%CE%9C%CE%9F%CE%A3%CE%91%CE%A1%CE%93%CE%9F%CE%A5%CE%A3%CE%9F%CE%A1%CE%95%CE%A3%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A5

· Βίντεο: Πυροτεχνήματα στην Εμποροπανήγυρη Άργους Ορεστικού

https://www.youtube.com/watch?v=WyY6a2v-Nks&ab_channel=MelEnia

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ/ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Αλέξανδρος Παπανικολάου

Ερώτηση: Πώς σας λένε;
Απάντηση; Λέγομαι Αλέξανδρος Παπανικολάου του Γεωργίου και της Ουρανίας.
Ερώτηση: Πότε γεννηθήκατε;
Απάντηση: το 1923.
Ερώτηση: Είστε 101 χρονών!. Μπράβο σας! Που γεννηθήκατε;
Απάντηση: Γεννήθηκα στον Πεντάλοφο Βοΐου.
Ερώτηση: Πότε ήρθατε εδώ;
Απάντηση: Το 1936 ήρθα στο Άργος Ορεστικόν. Ήρθα ως παιδί για τα θελήματα σε ένα καρδιακό φίλου του πατέρα μου.
Ερώτηση: Όταν ήρθατε εδώ, τότε που ήσασταν 13 ετών, πανηγύρι γινόταν στο Άργος (Ορεστικό);
Απάντηση: Το Πανηγύρι γινόταν εδώ, που είναι το Πάρκο Εθνικής Αντίστασης. Η είσοδος ήταν από τη μεριά του Δημαρχείου. Δεν υπήρχε το Δημαρχείο τότε.
Ερώτηση: Περιγράψτε το σας παρακαλώ.
Απάντηση: Τότε δεν υπήρχαν ούτε σπίτια ούτε τίποτα εκεί. Ήταν ένα μέρος κατηφορικό, ένα λιβάδι. Γύρω-γύρω είχε αλώνια. Ήταν ένα συνεργείο που έκοβε πλιθιά και τα πουλούσε. Στην άλλη άκρη ήταν ένα μεγάλο σιντριβάνι, αλλά δεν έπιναν από εκεί νερό. Παραδίπλα είχε μια μεγάλη λεύκα κι εκεί μαζεύονταν. Η είσοδος ήταν πιο αριστερά. Μόλις έμπαινες στο πανηγύρι, μπροστά- μπροστά ήταν όλοι οι μπαχτσεβάνηδες, αυτοί που πουλούσαν τα λάχανα, τα πράσα, τα ζαρζαβάτια. Ήταν σχεδιασμένο και το μέρος χαραγμένο. Προχωρούσες πιο μέσα και ήταν οι ταβέρνες στην αράδα. Είχα κάνει κι εγώ ταβέρνα μια χρονιά εκεί. Εγώ ήμουν στη μέση. Από τη μια μεριά ήταν η Σωσσάνα. Από την άλλη ο Μπίζιος. Από δίπλα ο Μαυροβινός. Όλες στη συνέχεια. Πιο κάτω ο Καραλάνης. Αυτοί πιάνανε ψάρια από τη λίμνη με τον Χατζητολιάδη και τα ψήνανε στην ταβέρνα.
Ερώτηση: Τι ταβέρνα είχατε εσείς; Τι μαγειρεύατε; Τι προσφέρατε;
Απάντηση: Σουβλάκια, σουτζουκάκια, κεφτέδες… Μαγειρεμένα φαγητά, κυρίως κρέας με λάχανο. Ο Μπίζιος είχε στο Μαλιμάδι ζυγούρια. Όλο ψητά έκανε.
Ερώτηση: Ποια χρονολογία;
Απάντηση: Μετά τον πόλεμο. Πρέπει αν ήμουν νιόπαντρος. Τέλος πάντων. Από την κάτω μεριά είχε όλο νεωτερισμούς. Όλοι οι ψιλικατζήδες. Ο Λιάκος… ο Λευτέρης τότε… είχε νεωτερισμούς. Σεντόνια, προσώπια (πετσέτες), τέτοια πράγματα. Ο αδελφός μου κι αυτός ψιλικά είχε. Έρχονταν και απ’ την Κοζάνη. Είχε έρθει ένα μαγαζί μεγάλο απ’ την Κοζάνη. Μπον Μαρσέ (Bonne Marche). Πουλούσε τότε τόπια ύφασμα για φουστάνια. Για τις γυναίκες, για τους άντρες, για να φτιάξουν ρούχα όλοι. Είχαν πέσει όλες πάνω και ψώνιζαν. Κάθε βράδυ ξεφόρτωνε από δυο αυτοκίνητα καρότσες τα τόπια. Ψώνια, πολλά ψώνια. Θαύμασαν και ζήλεψαν τόσο, που ο ένας από αυτούς, είπε «Θα το προτείνω στον Εμπορικό Σύλλογο στην Κοζάνη να γίνει κι εκεί πανηγύρι». Ήταν και Ζωοπανήγυρη τότε. Από την κάτω μεριά, στα χωράφια, έφερναν πολλά ζώα. Βόδια, άλογα, γουμάρια, μουλάρια… όλα. Όπως είναι σήμερα το Δημαρχείο από πίσω, εκεί πουλούσαν τα φασόλια, τα κάστανα, τα καρύδια… όλοι οι καρποί εκεί ήταν.
Ερώτηση: Ήταν μεγάλο πανηγύρι;
Απάντηση: Πολύ μεγάλο, γέμιζε αυτό το μέρος όλο.
Ερώτηση: Και έκανε βόλτα ο κόσμος πάνω- κάτω;
Απάντηση: Τότε είχε βγει μια μόδα, έβγαιναν όλοι βόλτα. Όμως τι βόλτα! Σα να έκαναν συλλαλητήριο! Κάθε βράδυ ήταν αυτό. Ως πάνω, εκεί που είναι το Κέντρο Υγείας τώρα. Ως την άλλη άκρη. Τότε εκεί ήταν ένα κέντρο «Καστέλλα» στου Μπάσδου. Αυτό υπήρχε από πριν από τον πόλεμο, και είχε κλείσει στον πόλεμο. Όμως μετά το ξανάνοιξαν. Είχε και πίστα εκεί.
Ερώτηση: Εσείς τ’ αγόρια, περνούσατε καλά; Γνωρίζατε κόσμο; Κοπέλες;
Απάντηση: Εμείς είχαμε πρόβλημα με τις κοπέλες. Δε μας τις έδιναν να πάμε να κάνουμε κανένα πάρτι. Όμως, επειδή δε μας τις έδιναν, εμείς είχαμε βρει μία άλλη μόδα. Άμα νύχτωνε, τα κορίτσια τα μάζευαν. Έτσι πηγαίναμε νωρίς, τι βλέπαμε και μόλις βράδιαζε το διαλύαμε. Μετά την πανήγυρη την πήγαν πάνω εκεί από το Κέντρο Υγείας άρχιζε και κατέβαινε προς την πλατεία.
Ερώτηση: Να σας ρωτήσω κάτι άλλο. Υπήρχαν παρέες με όργανα;
Απάντηση: Ω, βέβαια. Σ’ όλες τις ταβέρνες είχανε όργανα. Εκεί στους Αζεμοπουλαίους, εκεί χαμηλά τότε, είχε πίστα μέσα, έρχονταν όλο το Μελάνθιο τότε, το χωριό του. Είχε και όμορφα κορίτσια το Μελάνθιο. Και έπαιζε ο Νίκος το καλύτερο κλαρίνο. Και σ’ όλα τα άλλα είχε όργανα.
Ερώτηση: Και γλεντούσατε στις ταβέρνες όλοι μαζί; Κορίτσια- αγόρια;
Απάντηση: Μόνο άντρες. Καμία γυναίκα. Και έρχονταν και από την Εράτυρα, όλοι ζωέμποροι ήταν από εκεί. Έρχονταν μαζί μας. και αυτοί ήταν πολύ μεγάλοι χουβαρντάδες. Σ’ όποια ταβέρνα βρίσκονταν έριχναν πολλά χρήματα. Πουλούσαν τα ζώα και κερνούσαν τα όργανα.
Ερώτηση: Τρώγατε το βράδυ ή μόνο χορεύατε όλο ως το πρωί στην ταβέρνα; Τι τρώγατε; Τι σας σέρβιραν; Θυμάστε;
Απάντηση: Είχε τα πάντα. Μπορούσες να βρεις τα πάντα. Ανάλογα τι μαγείρευε ο καθένας. Εδώ, περισσότερο έφτιαχναν κρέας με λάχανο. Αλλά και όποιος ήθελε έβρισκε φασολάδα. Εκείνες τις μέρες, το Άργος μύριζε κρέας με λάχανο. Μόλις έμπαινες μέσα στην πόλη, η μυρωδιά ήταν παντού. Την χρονιά που είχα κι εγώ την ταβέρνα στον πανηγύρι, πήρα κι εγώ έναν μάγειρα. Το Μητρούση, ήταν στα ΤΕΑ. Αυτός επειδή ήταν στα ΤΕΑ, έπαιρνε κάτι κονσέρβες corned- beef, πολύ μεγάλες, αλλά μοσχοβολούσαν, πολύ ωραίο κρέας. Και μου τα πουλούσε εμένα. Και τα αγόραζα. Κι εγώ έκανα μια νοθεία. Τα ανακάτευα μαζί με το μοσχαρίσιο και τα έκανα σουτζουκάκια. Μα τι σουτζουκάκια ήταν αυτά! Ήρθε μια παρέα κι έκατσε, και κατά σύμπτωση μαζί ήταν κι ένας κτηνίατρος. Με φώναξε να πάω εκεί και με ρώτησε για τα σουτζουκάκια. Έκανα πως δεν ήξερα τίποτα. Ότι έτσι τ’ αγόρασα. «Γιατί; Δεν είναι καλά;» Ανησυχούσα γιατί τότε δεν είχαμε ψυγεία Είχαμε μια σήτα σε πλαίσιο, το φανάρι. Εκεί βάζαμε όλα τα φαγητά να μην τα φάνε οι μύγες. Είχε πολύ μύγα τότε. Τους πήγα κι ένα κομμάτι από την κονσέρβα και τους άρεσε πολύ. Τελικά δε μ’ έκανε τίποτα ευτυχώς. Μετά άλλαξαν τα πράγματα. Τα επόμενα χρόνια κάναμε παρέες μεγάλες, οχτώ- δέκα άτομα. Και ο καθένας γλεντούσε με την παρέα του.
Ερώτηση: Έφτιαξαν τα πράγματα καλύτερα; Μόνο άντρες ή είχατε και γυναίκες να γλεντάτε μαζί;
Απάντηση: Πηγαίναμε με τις γυναίκες μας. Εγώ ήμουν νεοπαντρεμένος. Με την γυναίκα μου μαζί. Χορεύαμε και ευρωπαϊκά. Είχαμε και κάποιον που ήταν τσιμπημένος με κάποια, και για να τη δει μας έπαιρνε όλους μαζί παρέα. Και έβαζε και τα έξοδα. Τυχεροί ήμασταν. Πολλές ιστορίες περάσαμε στο πανηγύρι.
Ερώτηση: Το πανηγύρι πότε έφυγε από εδώ κάτω και πήγε πάνω στο Κέντρο Υγείας;

Απάντηση: Αρχές της δεκαετίας του ’70, αλλά δεν θυμάμαι πότε. Το ’70 ή ’71. Εκεί πάλι, είχε και χώρο που κάναμε έκθεση, διαγωνισμό. Για τις κολοκύθες, τα μήλα, τα καρπούζια και όλα τα ζαρζαβάτια. Διαγωνισμός για το ποιος είχε βγάλει το μεγαλύτερο ζαρζαβάτι. Η Γεωργική Υπηρεσία το οργάνωνε. Γίνονταν πολύ ωραίο πανηγύρι.

Μηνάς Ζάρμπος

Ερώτηση: Πώς σας λένε;

Απάντηση: Ζάρμπος Μηνάς του Βασιλείου.

Ερώτηση: Πότε γεννηθήκατε;

Απάντηση: Το 1931.

Ερώτηση: Που γεννηθήκατε;

Απάντηση: Στους Λαχανόκηπους Καστοριάς.

Ερώτηση: Που μένετε;

Απάντηση: Εδώ στους Λαχανόκηπους Καστοριάς.

Ερώτηση: Κύριε Ζάρμπο, ας μιλήσουμε για το πανηγύρι του Άργους Ορεστικού. Τι γνωρίζετε; Έχετε λάβει μέρος; Πως γινόταν στα χρόνια σας; Ποια είναι τα πιο σημαντικά πράγματα που θυμάστε εσείς, που σας άρεσαν;

Απάντηση: Το πανηγύρι του Άργους από τα πολύ παλιά χρόνια, ήταν μια εκδήλωση που σήμαινε την αρχή του φθινοπώρου ή και του χειμώνα ακόμη, και που έβγαινε ο κόσμος και ψώνιζε τον χειμερινό ρουχισμό. Ως επί το πλείστον. Πανηγύρι το οποίο είχε ψιλικά, είχε διασκέδαση, ήταν μία εκδήλωση, ένα γεγονός που κρατάει μέχρι και σήμερα. Το πανηγύρι στο Άργος γινόταν παλιά εκεί που είναι το Δημαρχείο σήμερα. Ήταν ένας ανοιχτός χώρος που είχε Εμποροπανήγυρη, επίσης και Ζωοπάζαρο. Εκεί πουλιόταν τα ζώα που τα θέλανε και τα χρησιμοποιούσανε για τις αγροτικές εργασίες, όπως άλογα, μουλάρια, γαϊδούρια, βοβειδή ορισμένες φορές,

Ερώτηση: Για ποια εποχή μιλάμε;

Απάντηση: Ε, τώρα μιλάμε, ακόμα και προπολεμικά. Πόσο να θυμάμαι εγώ… από μικρό παιδί.

Ερώτηση: Η Ζωοπανήγυρη πότε σταμάτησε και έγινε μόνο Εμποροπανήγυρη;

Απάντηση: Γύρω στα 30 χρόνια τώρα έχει σταματήσει. Τα τελευταία 30 χρόνια πλέον δε γίνεται γιατί δεν χρειάζονται τα ζώα γι’ αυτήν τη δουλειά. Πριν όμως 30 χρόνια, ακόμα και όταν το πανηγύρι είχε μεταφερθεί στην ευρύτερη περιοχή του Κέντρου Υγείας, γινόταν το ζωοπάζαρο. Όχι πια με ζώα για τις αγροτικές εργασίες, αλλά γουρούνια, κότες, τέτοια ζώα. Οικόσιτα.

Ερώτηση: Από παλιά, θυμάστε το Λούνα Παρκ; Υπήρχε;

Απάντηση: Όχι δεν υπήρχε. Αυτό που υπήρχε ήταν ένας μύλος κατά κάποιον τρόπο με αλογάκια που ανέβαιναν τα μικρά παιδιά. Η μεγάλη διασκέδαση ήταν για τους ηλικιωμένους ως επί το πλείστον, που πήγαιναν στις ταβέρνες και τρώγανε. Συνήθως, τα πρώτα χρόνια ήταν μαγειρευτά τα φαγητά. Αργότερα άλλαξαν τα γούστα και έγιναν κρέατα σχάρας.

Ερώτηση: Άντρες και γυναίκες γλεντούσανε; Μαζί;

Απάντηση: Ε, συνήθως άντρες μόνο.

Ερώτηση: Εσάς τι σας άρεσε περισσότερο από το πανηγύρι; Τι θυμάστε περισσότερο;

Απάντηση: Ε, το φαγητό. Αλλά κυρίως, την Τρίτη που κατέβαιναν όλα τα χωριά στο Άργος…

Ερώτηση: Την Τρίτη ήταν η τελευταία μέρα;

Απάντηση: Η τελευταία μέρα, ναι. Τότε ήταν και η λαϊκή αγορά και κατέβαιναν απ’ όλα τα γύρω χωριά ο κόσμος. Τότε γινότανε το «νυφοπάζαρο», και όλοι οι ελεύθεροι και οι ελεύθερες, πηγαίνανε στο πανηγύρι για να δούνε καμία όμορφη κυρία οι άντρες, ή κανέναν λεβέντη, κανένα παλικάρι οι κυρίες…

Ερώτηση: Ξεκινούσανε σχέσεις, δηλαδή έτσι;

Απάντηση: Πολλές φορές ναι.

Ερώτηση: Αυτό το νυφοπάζαρο, ισχύει σήμερα;

Απάντηση: Εντάξει, εμείς τώρα μεγάλοι άνθρωποι είμαστε, που να ξέρουμε. Τώρα άλλαξαν τα χρόνια, που να ξέρουμε εμείς. Όμως τότε ήταν καλύτερα.

Ερώτηση: Τι σας έχει μείνει πέρα από το φαγητό; Υπήρχε μουσική;

Απάντηση: Σε κάθε μαγαζί υπήρχε ορχήστρα, αλλά και έξω, υπήρχαν γυρολόγοι μουσικοί με χάλκινα, τους οποίους έπαιρναν παρέες και γλεντούσαν μέσα στο χώρο του πανηγυριού.

Ερώτηση: Τώρα πηγαίνετε στο πανηγύρι;

Απάντηση: Ε, τώρα μια φορά και άμα. Αν με πάνε τα παιδιά μου.

Ερώτηση: Και τι κάνετε όταν πηγαίνετε;

Απάντηση: Κάνα σουβλάκι να φάμε. Και καμιά φανέλα για τον χειμώνα να πάρουμε.

Ερώτηση: Μου είπατε πριν ότι είχε μαγειρευτά φαγητά τότε.

Απάντηση: Ναι, κυριαρχούσε το κρέας με λάχανο, κρέας με πράσο. Όλα τα φαγητά της εποχής. Ήταν η έναρξη του φθινοπώρου, του χειμώνα και ήταν χειμωνιάτικα φαγητά αυτά. Επίσης σέρβιραν σούπες και τέτοια. Όλα τα παραδοσιακά φαγητά.

Ερώτηση: Σας ευχαριστώ πολύ.

Απάντηση: Παρακαλώ.

Ελευθερία Ζούκη- Παπαϊωάννου

Ερώτηση: Πώς σας λένε;

Απάντηση: Ελευθερία Παπαϊωάννου. Το οικογενειακό μου Ζούκη. Του Γιώργου και της Αναστασίας.

Ερώτηση: Που γεννηθήκατε;

Απάντηση: Στη Λάγκα Καστοριάς, το 1948. Στις 15 Νοεμβρίου.

Ερώτηση: Που ζήσατε; Που ζείτε τώρα;

Απάντηση: Όσο ήμουν μικρή ζούσα στη Λάγκα, μετά πήγαμε στο Άργος Ορεστικό για να πάω στο Γυμνάσιο.

Ερώτηση: Ας μιλήσουμε για το πανηγύρι στο Άργος. Πώς ήταν στα παιδικά σας χρόνια;

Απάντηση: Εγώ το πανηγύρι το γνώρισα όταν κατεβήκαμε στο Άργος. Πριν δεν είχα πάει ποτέ. Τότε γινόταν στο λιβάδι, εκεί στα αλώνια πίσω από το σημερινό Δημαρχείο. Ήταν μια μεγάλη ζωοπανήγυρη και εμποροπανήγυρη μαζί. Εγώ θυμάμαι είχα μείνει με ανοιχτό το στόμα όταν με πρωτοπήγε η μητέρα μου. Δεν είχα ξαναδεί ποτέ τόσο πολύ κόσμο μαζεμένο. Τόσο πολλά προϊόντα να διατίθενται προς πώληση. Αμέσως έγινε η αγαπημένη μου στιγμή της χρονιάς.

Ερώτηση: Μπορείτε να το περιγράψετε;

Απάντηση: Βεβαίως. Είχε παράγκες που πουλούσαν τόπια με ύφασμα, είχε ταβέρνες, είχε ζαρζαβατικά κάθε λογής, είχε νεωτερισμούς, ψιλικά και πολλά ζώα. Ο κόσμος πήγαινε στο πανηγύρι να αγοράσει ζώα που θα τον βοηθούσαν στις δουλειές στα χωράφια.

Ερώτηση: Εσείς ως παιδί, τι είδους μαγαζιά σας ενδιέφεραν;

Απάντηση: Τα ψιλικά εννοείται. Έβρισκα χρωματιστά κοκαλάκια για τα μαλλιά, κορδέλες, μπορεί και κανένα καθρεφτάκι. Μετά θαύμαζα τα ρούχα που έφερναν. Όλα μου φαίνονταν πολύ όμορφα και πολύ μοντέρνα. Ίσως να μην είχαμε χρήματα πάντα να ψωνίζω κάτι, αλλά περνούσα στους πάγκους πολλές ώρες και θαύμαζα τα προϊόντα. Επίσης γνώριζα πολύ καλά ότι αν κάτι μου άρεσε και δεν το αγόραζα, η ευκαιρία δεν ξαναεμφανίζονταν. Χανόταν για πάντα. Μαζεύαμε χρήματα όλο τον χρόνο για να ψωνίσουμε στο πανηγύρι.

Ερώτηση: Διασκεδάζατε στο πανηγύρι;

Απάντηση: Πολύ. Ήθελαν να πηγαίνω εκεί συνέχεια όλες τις ώρες, αλλά δεν γινόταν αυτό.

Ερώτηση: Πως διασκεδάζατε; Πηγαίνατε σε ταβέρνες ή μόνο βόλτα;

Απάντηση: Όχι. Οι ταβέρνες ήταν απαγορευμένες. Οι γυναίκες δεν διασκέδαζαν σε ταβέρνες. Κάποιες γυναίκες τα βράδια κοιτούσαν στα κλεφτά μέσ’ από τα παράθυρα αν δουν πως γλεντάνε οι άντρες τους. Λίγοι ήταν οι άντρες που έπαιρναν και τις συζύγους τους σ’ αυτά τα γλέντια. Η μητέρα μου για παράδειγμα δεν πήγαινε. Δεν ήξερε πως ήταν. Όταν μπορούσε, μετά την δουλειά και το νοικοκυριό βγαίναμε βόλτα κι εμείς.

Ερώτηση: Βγαίνατε με τη μητέρα σας, ή με φίλες; Μπορούσατε αν μένετε ώρες εκεί;

Απάντηση: Πάντα με τη συνοδεία κάποιου μεγάλου συγγενή. Ποτέ δε μας άφηναν μόνα τα κορίτσια. Φοβόταν τους επίδοξους «γαμπρούς». Μας φύλαγαν ως κόρες οφθαλμού. Και η επιστροφή ήταν πολύ νωρίς στο σπίτι. Όμως ώσπου να έρθει η ώρα εκείνη, περνούσαμε πολύ όμορφα, καμιά φορά ψωνίζαμε ό, τι μας έλειπε, μια μπλούζα, ένα σεντόνι, μία πετσέτα. Τι χαρές έκανα τότε με τα καινούρια πράγματα που φέρναμε στο σπίτι!

Ερώτηση: Εσείς άρα δεν παίρνατε μέρος στο νυφοπάζαρο, σωστά;

Απάντηση: Όχι, ούτε να το σκεφτώ. Όμως δε μ’ ένοιαζε. Ήμουν και αρκετά μικρή. Όμως έβλεπα τα μεγαλύτερα κορίτσια να ετοιμάζονται γι αυτήν την βόλτα. Ήθελαν να τις προσέξει κάποιο αγόρι.

Ερώτηση: Ωραία. Πως αλλιώς διασκεδάζατε;

Απάντηση: Είχαν αρχίσει και εμφανίζονταν κούνιες σαν Λούνα Παρκ. Για τα μικρά παιδάκια είχε αλογάκια δεμένα στα οποία ανέβαιναν πάνω και τα πήγαιναν βόλτα γύρω- γύρω. Για τα πιο μεγάλα παιδιά ήταν οι βάρκες. Έμπαινες μέσα ανά δύο, καθόσουν αντικριστά και πάνω από το δοκάρι που κρέμονταν οι βάρκες, έπεφταν 2 σχοινιά. Τραβούσες δυνατά το σχοινί να κουνηθεί η βάρκα και ανεβοκατέβαινες σα να ήσουν σε κυματισμένη θάλασσα πολύ όμορφο ήταν. Τα παιδιά δεν θέλαμε πολλά για να είμαστε ευχαριστημένα.

Ερώτηση: Ζήσατε το πανηγύρι σχεδόν σε όλες τις εποχές του, σε όλες τις αλλαγές του. Νομίζετε ότι έχει αλλάξει πολύ; Σας αρέσει ακόμα;

Απάντηση: Και βέβαια, το είδα να αλλάζει δύο μέρη διεξαγωγής του. έχει μεγαλώσει πάρα πολύ. Δεν υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια κανενός είδους ζώα προς πώληση. Τα καταναλωτικά προϊόντα είναι πάρα πολλά. Δεν φαντάζεσαι τι μπορείς να βρεις. Από ρουχισμό, είδη για το σπίτι, κάθε είδους ταβέρνες, γλυκά, κι ένα τεράστιο Λούνα Παρκ. Και ο κόσμος είναι πια τόσο πολύς! Βλέπουμε λεωφορεία από όλα τα μέρη της Ελλάδας. Και από όλες τις χώρες των Βαλκανίων. Κάθε μέρα έρχονται και είναι πολλοί. Το πανηγύρι του Άργους είναι το καλύτερο!

Ερώτηση: Είναι όντως. Σας ευχαριστώ πολύ!

Απάντηση: Παρακαλώ.

11. Στοιχεία συντάκτη του Δελτίου και ημερομηνία υποβολής

α. Όνομα Συντάκτη: Μαρία Παπαϊωάννου

β. Ιδιότητα Συντάκτη: Μέλος Επιτροπής Μαρτυρικών Χωριών και Ιστορικών Μελετών Δήμου Άργους Ορεστικού, Μέλος της ΔΗΚΕΔΑΟ

γ. Τόπος και Ημερομηνία Σύνταξης του Δελτίου

Άργος Ορεστικό, Απρίλιος- Σεπτέμβριος 2022

12. Τελευταία συμπλήρωση/ επικαιροποίηση του Δελτίου

------

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ